Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Nowym Sącz

TERAPIA UZALEŻNIENIA:

Oferta programowa dla osób uzależnionych obejmuje około 340 godzin terapii grupowej i trwa około 2 lat. Wejście do programu poprzedzają 2-3 rozmowy indywidualne z terapeutą oraz konsultacje lekarskie. W trakcie rozmowy nawiązuje się kontakt, rozpoznaje się zasadnicze problemy pacjenta, stawia diagnozę nozologiczną oraz udziela się informacji o metodach leczenia w Ośrodku. Zakładana jest historia choroby, pielęgniarka zbiera wywiad. Następnie pacjent zostaje skierowany do intensywnego programu terapii uzależnienia. W ciągu pierwszego miesiąca leczenia w Poradni lub pierwszego tygodnia leczenia w oddziale sporządza się diagnozę problemową i układa Osobisty Plan Terapii ( OPT ).

Cały program terapii uzależnień można podzielić na 4 etapy:

I etap: Intensywna faza terapii.

Może być realizowana w ramach:

• oddziału dziennego – 8 tygodni po 6 godzin dziennie ( łącznie 240 godzin terapii )
• programu ambulatoryjnego w poradni, który obejmuje udział w:

Realizowana jest w ramach:

• programu ambulatoryjnego w poradni i obejmuje udział w

Grupie wstępnej – 6 spotkań w grupie psychoedukacyjnej 1 raz w tygodniu przez 2 godziny
Programie podstawowym – 5 miesięcy ( 3 razy w tygodniu po 2 godziny grupa terapeutyczna, 3 raz w tygodniu po 1 godzinie grupa zadaniowa, gdzie pacjent pracuje nad OPT ) – łącznie 192 godziny terapii grupowej. Na tym etapie wszystkie grupy są otwarte.

Podstawowe cele pracy terapeutycznej w intensywnej fazie leczenia to:

• rozpoznanie własnego uzależnienia oraz szkód z nim związanych
• nauka radzenia sobie z głodem alkoholowym
• zdobycie tożsamości alkoholika
• praca nad uznaniem własnej bezsilności wobec alkoholu
• zdobycie umiejętności ważnych dla trzeźwego życia, związane z utrzymaniem abstynencji oraz współżyciem z innymi ludźmi (m in. odmawianie picia, przyjmowanie krytyki, radzenie sobie ze stresem itd.)

Ponadto na tym etapie leczenia pacjent spotyka się na rozmowach indywidualnych ze swoim prowadzącym terapeutą, w celu omówienia postępów terapii bądź innych trudności osobistych, których rozwiązanie nie jest możliwe w ramach terapii grupowej. Omawiana jest również realizacja OPT. Łączna przeciętna liczba godzin terapii indywidualnej wynosi około 10 godzin na tym etapie. Dla osób zgłaszających taką potrzebę prowadzone są sesje rodzinne.

II etap: Zaawansowana faza terapii

Przeznaczona jest dla pacjentów, którzy ukończyli fazę intensywną (w Poradni, Oddziale Dziennym lub w ośrodku stacjonarnym ). Cały program trwa 5 miesięcy i obejmuje 60 godzin terapii grupowej.

Faza ta realizowana jest na następujących grupach terapeutycznych:

Jak zapobiegać nawrotom picia? – 1 raz w tygodniu po 3 godziny przez okres 3 miesięcy. Trening Asertywnych Zachowań Abstynenckich ( TAZA ) – 1 raz w tygodniu po 3 godziny przez 8 tygodni. Wszystkie grupy są otwarte.

Podstawowe cele na tym etapie są następujące:

Zapobieganie nawrotom choroby poprzez:

• naukę rozpoznawania sygnałów ostrzegawczych
• naukę rozpoznawania ryzykownych sytuacji
• przygotowanie własnych sposobów zapobiegania
• rozwijanie sprawności zapobiegania nawrotom

Zdobycie umiejętności asertywnych zachowań abstynenckich takich jak:

• odmawianie picia
• informowanie o uzależnieniu
• kontakt z alkoholem i osobami pijącymi

Na tym etapie nadal istnieje możliwość realizowania OPT na grupach zadaniowych oraz terapii indywidualnej.

Zarówno na etapie intensywnej terapii jak i zaawansowanej istnieje grupa dla kobiet uzależnionych od alkoholu. Spotkania odbywają się raz w tygodniu przez 2 godziny i obejmują cykl 7 spotkań. Grupa ma charakter zamknięty

Podstawowe cele tej grupy to:

• Zrozumienie specyfiki uzależnienia kobiet
• Przyjrzenie się swojemu funkcjonowaniu w roli matki, żony
• Obejrzeniu własnych relacji z mężczyznami
• Praca nad wstydem
• Praca nad poczuciem winy

III etap: Pogłębiona faza terapii.

Przeznaczona dla pacjentów po ukończeniu fazy intensywnej. Realizowana jest w Poradni.

Cały program trwa 6 miesięcy łącznie obejmuje 72 godzin terapii grupowej. Wszystkie grupy są zamknięte.

Faza ta realizowana jest na następujących grupach terapeutycznych:

1. Pogłębiona terapia nad psychologicznymi mechanizmami uzależnienia.

Program pogłębionej pracy nad psychologicznymi mechanizmami uzależnienia jest jednym z elementów pracy własnej osoby uzależnionej w celu utrzymywania trwałej abstynencji. Przeznaczony jest dla alkoholików , którzy ukończyli zarówno podstawową jak i zaawansowaną fazę terapii i maja przynajmniej 6 miesięcy abstynencji. Obejmuje udział w grupie terapeutycznej 1 x w tygodniu po 3 godziny każda.

Podstawowe cele na tym etapie są następujące:

• Odkrywanie schematów nałogowego funkcjonowania
• Zmiana tychże schematów
• Zmiana tendencji autodestrukcyjnych
• Rozwijanie umiejętności inter i intrapersonalnych
• Naprawiania szkód spowodowanych piciem
• Budowanie pozytywnej wizji własnej osoby i życia
• Zmiana destrukcyjnych form relacji z otoczeniem

2.Elementy treningu asertywności – 1 raz w tygodniu po 3 godziny przez 3 miesiące.

Asertywność jest to termin psychologiczny oznaczający zdolność pełnego wyrażania siebie w kontaktach z innymi ludźmi. Osoby uzależnione w konsekwencji swojej choroby alkoholowej mają zaburzone kontakty inter- personalne i tendencje do zachowań agresywnych. Trening asertywności jest niezbędny do porządkowania ich aktualnego życia. W sferze kontaktów z innymi osoby współuzależnione najczęściej stosują zachowania uległe, mają trudności w realizacji własnych potrzeb z obroną własnych praw stąd trening asertywności stanowi niezbędny element ich psychoterapii.

Cel ogólny:

Zwiększenie umiejętności asertywnych ludzi uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w życiu.

3. Grupa rozwoju osobistego.

Jest to ostatni z elementów pracy terapeutycznej zarówno osób uzależnionych jak i współuzależnionych. Praca ma charakter treningu interpersonalnego , jak i intrapsychicznego. Dąży się do zmiany jakości życia, lepszego funkcjonowania wśród innych ludzi. Pacjenci koncentrują się na swoich mocnych stronach i wartościach , a nie jak to było we wcześniejszych etapach terapii jedynie na swoich błędach i niedociągnięciach.

Cel ogólny:

Szeroko rozumiany rozwój osobisty .

IV etap: After care

Przeznaczony jest dla pacjentów, którzy ukończyli całościowy program terapeutyczny . Wszystkie grupy są zamknięte.

1. Maratony terapeutyczne

( sobota, niedziela – około 16 godzin terapii ).

Tematy maratonów dostosowane są do aktualnego zapotrzebowania np.:

• trening poprawy komunikacji
• praca nad poczuciem winy
• planowanie zmian osobistych
• poczucie własnej wartości

Na wszystkich etapach terapii możliwy jest udział ( według wskazania terapeuty indywidualnego) w grupie tzw. relaksacyjnej, której podstawowym celem jest nauka radzenia sobie z napięciem emocjonalnym przy pomocy różnych technik relaksacyjnych oraz nauka konstruktywnego radzenia sobie z gniewem i złością . Ośrodek stale rozszerza swoją ofertę terapeutyczną. Przy współpracy z samorządami gmin powiatu nowosądeckiego, które dofinansowują dodatkowe programy, realizowane są następujące programy terapeutyczne:

2. Dla Dorosłych Dzieci Alkoholików

Alkoholizm jest chorobą ” rodzinną „, która pozostawia ślady na każdej osobie z rodziny. Dzieciństwo w takiej rodzinie „wymusza ” konieczność przystosowania się do tego co niszczy a czego nie można zmienić. Stąd część ludzi wychowywanych w rodzinach alkoholowych nie potrafi rozliczyć się z przeszłością, pozostają w niej nadal zamknięci . Funkcjonują w oparciu o sztywne schematy psychologiczne powstałe w dzieciństwie. Jest to syndrom DDA, z powodu którego osoby nim dotknięte nadal cierpią, mimo odejścia z rodziny alkoholowej. Jest to pułapka psychologiczna wymagająca specyficznych oddziaływań terapeutycznych.

3. Program antynikotynowy

Wiele osób uzależnionych od alkoholu równolegle przejawia objawy uzależnienia od nikotyny, która należy do środków psychoaktywnych. Statystyki pokazują, że 70% osób palących chce rzucić palenie papierosów, ale tylko część z nich podejmuje próby rzucenia nałogu. Badania prowadzone wśród pacjentów wskazują, że podobnie jak w przypadku uzależnienia od alkoholu, najbardziej skuteczną formą oddziaływania terapeutycznego na osoby uzależnione od nikotyny są programy terapeutyczne (obejmujące psychoterapię indywidualną i grupową).

4. Program terapeutyczny dla osób uzależnionych od hazardu.

Wbrew powszechnej opinii przymusowy hazard dotyczy nie tylko gier w kasynie, ruletki czy pokera ale także gier liczbowych , loterii, zakładów bukmacherskich, automatów liczbowych itp. Osoby dotknięte tym zaburzeniem ryzykują utratę pracy, zaciągają pokaźne długi, kłamią czy też czasami łamią prawo , w celu uzyskania pieniędzy lub uniknięcia spłacania długów. Osoby uzależnione od hazardu doświadczają intensywnego popędu do gry, nad którym trudno im zapanować, połączony z pochłonięciem przez myśli i wyobrażenia dotyczące czynności hazardowych oraz okoliczności, które im towarzyszą. Samodzielnie trudno więc jest poradzić sobie z tym zaburzeniem. Odpowiednio opracowany program terapeutyczny pomaga radzić sobie z objawami uzależnienia i uczy jak powstrzymać się od uporczywie powtarzającego się hazardu

4. Program korygująco- terapeutyczny dla sprawców przemocy domowej

Wiele osób uzależnionych od alkoholu jest jednocześnie sprawcami przemocy domowej. Wymagają one dodatkowych oddziaływań terapeutycznych zmierzających do zaprzestania stosowania przemocy .

W Ośrodku prowadzona jest także terapia indywidualna dla ofiar przemocy domowej oraz terapia par małżeńskich. Wszyscy pacjenci mają zapewnioną opiekę lekarską ( lekarze psychiatrzy z II stopniem specjalizacji ).

Terapia współuzależnienia:

Współuzależnienie można określić jako sposób reagowania na silnie stresującą sytuację współżycia z alkoholikiem bądź inną osobą działającą destrukcyjnie – sposób który powoduje postępujące uwikłanie w tę sytuację. Żeby wystąpiło współuzależnienie, musi istnieć związek dwojga ludzi, w którym jest wiele powiązań natury formalnej, materialnej, społecznej i emocjonalnej, charakteryzujący się tym, że jedna osoba z racji swego uzależnienia od alkoholu wprowadza w układ destrukcję, a druga osoba do tej destrukcji się przystosowuje. Jest to relacja silna aczkolwiek nierówna, ponieważ jedna osoba ( pijąca) rozwija wiele szkodliwych dla drugiej zachowań, a druga przede wszystkim stara się sobie z tym poradzić, czyli jej funkcjonowanie w związku opiera się głównie na reagowaniu na partnera. Powstaje patologiczny układ rodzinny i takie przystosowanie do niego, które uniemożliwia znalezienie skutecznego rozwiązania. Osoba współuzależniona próbuje wprowadzić zmiany, zmierzające – jej zdaniem – do poprawy sytuacji, jednak to, co robi, i tak tę sytuację utrwala i pogarsza. Współuzależnienie przejawia się w sztywnych niekiedy pozornie logicznych, ale całkowicie nieefektywnych schematów zachowań.

Schematy takie można podzielić na trzy grupy:

1. Nieudane próby zmieniania sytuacji:

• zachowania kontrolujące picie alkoholu przez partnera
• zachowania mające na celu uzyskanie wpływu na zachowanie pijącego partnera
• zachowania nafdopiekuńcze wobec partnera
• wciąganie innych członków rodziny w kontrolowanie osoby pijącej

2. Nieudane próby wycofania się z tej sytuacji

• zachowania demonstracyjne ( straszenie i ” udawanie” odejścia )
• zachowania ucieczkowe ( bez zabezpieczenia, wsparcia, rozeznania sytuacji )
• zachowania wzmacniające poczucie bezradności ( użalanie się, narzekania )
• brak zachowań zmierzających do usamodzielnienia się

3. Negatywne (szkodliwe) sposoby przystosowania się do sytuacji:

• izolowanie się od osób spoza najbliższej rodziny
• branie na siebie całej odpowiedzialności za rodzinę
• dbanie o zachowanie, za wszelką cenę pozorów idealnej rodziny
• branie na siebie konsekwencji picia partnera
• brak skutecznej samoobrony w przypadkach przemocy
• zaniedbywanie własnych potrzeb na rzecz potrzeb partnera

Program trwa 10 miesięcy. Wejście do programu poprzedzają 2-3 rozmowy wstępne. Cały program obejmuje łącznie 124 godziny terapii grupowej.

W ramach programu realizowane są następujące grupy terapeutyczne:

Co powinnam wiedzieć o chorobie alkoholowej ? – 1 raz w tygodniu po 2 godziny przez 2 miesiące.

Czy jestem współuzależniona ? – 1 raz w tygodniu po 3 godziny przez 8 miesięcy. Wszystkie grupy są otwarte.

Podstawowe cele tego programu to:

Dostarczenie wiedzy o chorobie alkoholowej w sposób, który umożliwi:

• zmianę stereotypów myślenia o alkoholizmie
• informowanie alkoholika o jego chorobie i żądanie leczenia
• uwolnienie się od odpowiedzialności za jego picie
• rezygnację z zachowań ułatwjąjących alkoholikowi picie
• umożliwienie pacjentce poznanie sytuacji, w której się znajduje i zrozumienie schematów swojego postępowania w związku
• poznanie przyczyn uporczywego powtarzania przez osobę współuzależnioną destrukcyjnych zachowań i braku wobec nich dystansu
• zmiana przekonań i tworzenie nowej wizji życia

OFERTA PROGRAMOWA – Poradnia Psychologii Zdrowia i Trzeźwości dla Dzieci i Młodzieży

Poradnia przyjmuje osoby w wieku od 10 do 25 lat uzależnione bądź nadużywające alkoholu i innych substancji psychoaktywnych oraz członków ich rodzin. Drugą grupę pacjentów stanowią dzieci i młodzież ( do 20 roku życia) wychowująca się w rodzinach dysfunkcyjnych.

Program terapeutyczny dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym

Wychowywanie się w rodzinie, w której jedno lub obydwoje rodzice są uzależnieni od alkoholu prowadzi u dzieci do powstania szkód emocjonalnych, trudności wychowawczych bądź zaburzeń zachowania. Nawet jeżeli uzależniony członek rodziny podejmie leczenie odwykowe, to automatycznie nie znikają problemy jego dzieci. Postawy obronne, które wytworzyły się u dzieci w czasie picia ich matki lub ojca mają tendencję do utrwalania się i bez możliwości przeżyć korygujących mogą pozostawić negatywne ślady w ich życiu, nawet przez wiele lat.

Program terapeutyczny obejmuje udział w psychoterapii indywidualnej i / bądź grupowej.

Grupy terapeutyczne uwzględniają potrzeby rozwojowe dzieci, stąd dostosowane są do wieku dzieci:

Grupa dzieci młodszych – do 12 lat Grupa dzieci w wieku gimnazjalnym od 13 – 16 lat Grupa młodzieży – od 17 – 20 lat

Spotkania grupowe odbywają się 1 raz w tygodniu po 2 godziny każde.

Program edukacyjno – terapeutyczny dla rodziców.

Troska o bezpieczeństwo dzieci i ochrona ich przed niebezpieczeństwem to jest podstawowa, oprócz miłości treść życia w rodzinie. W dobie narastających zagrożeń jest to coraz trudniejsze zadanie. Wielu rodziców żyje iluzją, że sprawy picia alkoholu bądź narkotyków nie dotyczą ich dzieci. Niektórzy wiedzą o tym, lecz czują się wobec tego faktu bezsilni. Tymczasem, to głównie od nas zależy czy problemy młodych ludzi będą narastać czy też uda się im zaradzić.

Program dla rodziców obejmuje edukację na temat problemów nastolatków wynikających z okresu dojrzewania, informacje o środkach psychoaktywnych, naukę umiejętności rodzicielskich takich jak:

• budowanie kontaktu psychicznego z dzieckiem
• stawianie granic
• prawa i obowiązki młodzieży
• kontrola a nadkontrola
• nagrody i kary
• budowanie rodzinnej koalicji na rzecz abstynencji

Grupa terapeutyczna odbywa się 1 raz w tygodniu i trwa 2 godziny . Prowadzi się także systematyczne poradnictwo dla rodziców o raz psychoterapię indywidualną .

Wszystkie grupy mają charakter otwarty. Wejście do programu poprzedzają spotkania diagnostyczne – motywujące oraz konsultacja lekarska.

OFERTA PROGRAMOWA – Dzienny Oddział Terapii Uzależnienia od substancji psychoaktywnych

Program terapeutyczny dla pijących bądź narkotyzujących się nastolatków.

Z badań ankietowych wynika, że w latach 90-tych nastąpił kilkakrotny wzrost rozpowszechnienia narkotyków i picia alkoholu wśród młodzieży szkolnej. Do Poradni trafiają młodzi ludzie, którzy eksperymentują lub są uzależnieni od następujących substancji psychoaktywnych:

• alkohol
• haszysz
• marihuana
• amfetamina
• środki wziewne
• leki uspokajające lub nasenne
• halucynogeny

Program dla uzależnionych nastolatków daje realne szanse na pomoc dla ludzi, którzy eksperymentują z alkoholem lub/ i z narkotykami . Program przeznaczony jest dla młodzieży w wieku 15-25 lat. Celem programu jest pomoc pijącym lub narkotyzującym się nastolatkom w rozwiązywaniu aktualnych trudności bez używania alkoholu/ narkotyków. Poprzez udział w programie każdy młody człowiek będzie miał okazje przyjrzeć się sobie, zrozumieć motywy swojego postępowania oraz poznać sposoby radzenia sobie ze stresem i rozwiązywania problemów.

Udział w programie obejmuje psychoterapię indywidualną i grupową, prowadzoną w ramach Dziennego Oddziału Terapii Uzależnienia od Substancji Psychoaktywnych. Terapia w oddziale odbywa się codziennie ( od poniedziałku do piątku) w godzinach od 8.00- 13.00 przez okres od 2 do 6 miesięcy.

Psychoterapia grupowa uzupełniana jest także przez zajęcia ogólnorozwojowe ( np. zajęcia plastyczne, nauka szybkiego czytania, nauka obsługi komputera, zajęcia sportowo- relaksacyjne) oraz przez psychoterapię indywidualną. Wszyscy pacjenci oddziału mają zapewnioną pomoc lekarza psychiatry, a w razie potrzeby także pracownika socjalnego i pedagoga.

ZADANIE WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW FUNDUSZU ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW HAZARDOWYCH
będących w dyspozycji MINISTERSTWA ZDROWIA

Nazwa programu: „Uzależnienia behawioralne. Różne oblicza, wspólna droga w terapii”

Numer programu Ministra Zdrowia: V

Termin realizacji: 02.01.2017 – 31.12.2017

Całkowity koszt zadania: 49 780, 00 zł

Kwota dofinansowania Ministerstwa Zdrowia: 44 900,00 zł

Wkład własny: 4 880,00 zł